Psychologische veiligheid. Grensoverschrijdend gedrag. De berichtgeving over het drama bij Talpa en The Voice nog maar net geluwd – en niet in het minst opgelost – komen er verhalen naar buiten over de ambtelijke top van de Tweede Kamer. Khadija Arib in diskrediet. De griffier die middels een uitgebreide brief een inkijkje geeft in de onveilige werkomgeving. En, alsof het nog niet genoeg is, valt Matthijs van Nieuwkerk van zijn voetstuk.
Dromen die vervliegen. De buitenkant die zoveel mooier lijkt dan het van binnen is. Hebben we ons vergist?
Wat al deze mensen gemeen hebben is dat ze werken onder enorme hoge druk. Presteren, presteren, presteren. Topsport. We weten allemaal dat mensen in stressvolle situaties – laat ik het mild uitdrukken – hun minder mooie kanten laten zien. De andere kant van de medaille. Maar wat is een ’normale’ reactie, wat is toelaatbaar en waar ga je over grenzen heen?
Ik volg alle berichtgeving met bovengemiddelde interesse. Zo lees ik de column van Marcel Levi in het Parool als één van de eersten. Poeh! Dilemma, dilemma, hoe gaat deze column vallen? Het bijzondere is dat juist deze column naar me wordt doorgestuurd door iemand die zelf zwaar onder vuur ligt. Of ik de column heb gelezen? Ja, dat heb ik.
Wat er daarna gebeurt raakt voor mij de kern. Daar waar het mis is gegaan herkennen de plegers zich in de ruimte die Levi geeft. ‘Als je topsport bedrijft, presteer je onder hoogspanning en horen dit soort reacties en gedrag erbij’. En de andere kant, ‘de slachtoffers’, die zich hard afzetten tegen deze man die hun ervaringen en gevoel bagatelliseert. ‘Veiligheid wordt een modieus en betekenisloos buzzwoord dat voor werkelijk alle situaties wordt gebruikt waarin je niet helemaal je zin krijgt’.
En zo polariseren we ons verder.
Ik geloof niet dat het de intentie was. Niet van Matthijs. Niet van Arib. Niet van wie dan ook. En er zal een grijs gebied zijn. Maar het belang van veiligheid mag nooit worden onderschat. Want wat geeft het een enorme puinhoop als je jezelf niet in de hand hebt. Stress en emoties niet kunt reguleren. Puinhoop voor hen die het over zich heen krijgen. Puinhoop voor hen die in angst moeten werken. Puinhoop voor allen in de onveilige werkomgeving, die je niet zo eenvoudig herstelt. Omdat het heel lastig is om vertrouwen weer op te bouwen.
Als het geëscaleerd is, zijn er heel andere dingen nodig. Daar maak ik me geen enkele illusie over. Maar we kunnen wel met elkaar actief werken aan een veilig werkklimaat door het thema Psychologische Veiligheid in ieder geval bespreekbaar te maken. Preventief. Pro-actief. Om te voorkomen dát het escaleert.
Heel inspirerend is het om je te verdiepen in Amy Edmondson, hoogleraar aan Harvard. Zij zette het belang van psychologische veiligheid op de kaart. In mijn dagelijkse werk helpen de praatkaarten van Hans van der Loo en Joriene Beks me om het onderwerp bespreekbaar te maken. Omdat het te belangrijk is. Een aanrader! #DOEN