Coachen op de plattegrond van de onderlinge verhoudingen

Vol positieve energie rijd ik naar The Waverly House in Ouderkerk aan de Amstel. Óp naar het tweede blok van de postacademische opleiding Executive Teamcoaching aan de VU dat deze dagen staat in het teken van systemisch coachen. Een blok dat wordt verzorgd door Marijke Spanjersberg. 

In voorbereiding lees ik verschillende artikelen. Marijke put veelvuldig uit het werk van Paul Watzlawick. En hoewel ik in mijn studies eerder werk van hem heb gelezen, kan ik me niet herinneren dat dat zoveel indruk op me heeft gemaakt. Heerlijk leesvoer dat smaakt naar meer! 

Watzlawick is een Oostenrijks-Amerikaanse psycholoog die bekendstaat als één van ’s werelds meest vooraanstaande communicatiewetenschappers. In zijn werk De pragmatische aspecten van de menselijke communicatie (1974) benoemt hij vijf axioma’s als basis voor iedere communicatie. Wat hij schrijft vind ik waanzinnig interessant.

Een voorbeeld: ‘Men kan niet niet communiceren, aangezien alle gedrag communicatie is’. Gedrag kent immers geen tegenstelling in de zin van niet-gedrag; je kunt je niet niet gedragen. Of deze: ‘Elke communicatie kent een inhouds- en betrekkingsaspect, waarbij de laatste de eerste classificeert en derhalve metacommunicatie is’. Ja, eens. Als de relatie goed is, is het veel makkelijker om inhoud te ontvangen. Als de relatie verstoord is, werkt het juist precies andersom. Wat de boodschap ook is.

Mijn aandacht blijft bij vele zinnen hangen, waarbij mijn hoofd puzzelt op de vraag wat deze zinnen mij vertellen. Herken ik ze vanuit mijn eigen werk? Zegt het iets over mijn biografie? En wat vind ik er zelf eigenlijk van?

Ik lees ‘De mens beschikt over het talent om het leven, vooral in de omgang met elkaar, gecompliceerd te maken’. Ja, dat ervaar ik vrijwel iedere dag. En is misschien wel de basis van mijn bestaansrecht in werk. Of ‘Het is zinvoller om tussen mensen te kijken dan in mensen’. Mmmm, ja, eens. De afslag naar binnen – jij doet zo, dus het ligt aan jou of jij hebt iets te ontwikkelen – ligt in de rol van teamcoach minder voor de hand, mensen hangen immers altijd aan elkaar vast, maar er zijn ook vele situaties denkbaar – zeker in de andere rollen die ik in werk vervul – waarin het wel heel waardevol kan zijn om de afslag naar binnen te nemen. Hoe verhoudt zich dat tot elkaar?

Of deze: ‘Gedrag krijgt pas betekenis in de context waarin andere mensen figureren’. Een glimlach op mijn gezicht, omdat ik het woord context zó vaak gebruik dat ik het in mijn gezin niet meer kan uitspreken zonder dat mijn man en dochters me ermee plagen (‘Nee mam, niet weer!’ Of ‘Ik kan het niet meer horen!’). 

Het leeswerk is de opmaat naar twee buitengewoon interessante dagen, waarin ik me samen met mijn studiemaatjes onderdompel in nieuwe of bestaande kennis die ik in een ander perspectief ga zien. Super waardevol!

We leren tekenen. We leren over (tussen)taal. We leren dat elk systeem een Zwitserland nodig heeft. De belangrijke invloed van vredesduiven. Wie zit er in een niet vitaal systeem in de positie om een heel klein beetje te bewegen? We oefenen in Aikido. We leren meervoudig kijken naar coachstijlen.

Verrijkt en verblijd rijd ik na twee dagen weer naar huis. Food for thought! En zo beweeg ik me in de richting van een verdiepte en meer aangescherpte visie op ons vak. 

En dát … zal mij nooit gaan vervelen:-)